Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa, sơ sinh.
Bạn đang xem: Cai sữa con sớm cho sao không các mẹ? 12 tháng
Với những bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, khi phải quay trở lại đi làm là lúc cần cân nhắc cai sữa cho bé. Nhiều người đắn đo không biết nên cai sữa cho con vào thời điểm nào để không quá đột ngột sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của con. Cha mẹ nên dựa theo nhu cầu của bé, điều kiện thực tế để quyết định thời điểm cai sữa tốt nhất.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng phù hợp với hệ tiêu hóa của trẻ, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ trong vòng 6 tháng đầu đời. Trong sữa có nhiều yếu tố sinh học như kháng thể, các men và bạch cầu,... không tìm thấy trong sữa công thức. Đồng thời, axit béo có trong sữa mẹ cũng giúp trẻ phát triển não bộ và tăng cường nhận thức. Casein – một chất đạm đặc biệt trong sữa mẹ - giúp bé ngăn ngừa bệnh tiêu chảy, nhiễm trùng hô hấp, viêm tai và dị ứng,...
Khi đã qua giai đoạn 6 tháng đầu đời, nhu cầu về năng lượng và dinh dưỡng của trẻ sẽ lớn hơn mà sữa mẹ không đủ để đáp ứng. Lúc này, cha mẹ cần cho bé ăn bổ sung bằng sữa công thức hoặc đồ ăn dặm. Phụ huynh nên cho bé ăn dặm tăng dần, đặc dần, gần với thức ăn của người lớn để đến giai đoạn cai sữa bé sẽ không bị hụt hẫng vì thay đổi thói quen ăn uống.
Không có một quy định cụ thể về thời điểm quyết định cai sữa cho con. Thời điểm có thể sớm hoặc trễ tùy từng cá nhân, hoàn cảnh gia đình cụ thể. Cai sữa là một quá trình trẻ thích nghi dần dần từ việc chuyển thức ăn là sữa sang thức ăn của người lớn nên tốc độ chuyển đổi phải diễn ra chậm rãi để bé kịp thời thích nghi.
Khi bé bước sang những giai đoạn sau, phụ huynh có thể cân nhắc tới việc cai sữa cho bé:
Bé có thể ngồi thẳng và lăn trái bóng ra trước mà không cần sự trợ giúp từ bên ngoài. Khi có thể làm được những động tác này, trẻ đã gần một tuổi, hệ thần kinh và hệ vận động phát triển tương đối tốt, bé đã cứng cáp, có khả năng tự đề kháng nếu thiếu sữa mẹ.Bé ăn được cháo và cơm nhão: khi trẻ có khả năng nhai, nuốt chứng tỏ hệ tiêu hóa đã phát triển. Lúc này, bé đã được 18 – 24 tháng tuổi. Đây là thời điểm lý tưởng khi thực hiện quyết định cai sữa mẹ cho bé. Phụ huynh có thể cho bé ngồi vào bàn ăn cùng gia đình. Việc này rất có lợi cho sự phát triển trí tuệ của trẻ và giúp thắt chặt thêm tình cảm gia đình.Khi bé có thể nhận biết và có ấn tượng với màu sắc: bằng cách thay đổi màu sắc đầu vú, người mẹ có thể cai sữa cho bé. Khi không thấy màu sắc núm vú quen thuộc, bé sẽ dần ngưng bú. Lời khuyên cho mẹ là chỉ nên dùng những màu tự nhiên bôi lên đầu vú như dùng nghệ tạo màu vàng, dùng củ dền tạo màu đỏ,...Trẻ có thể leo lên, leo xuống cầu thang: ở thời điểm này, trẻ đã được trên 24 tháng. Đây là độ tuổi các bác sĩ khuyên nên cai sữa mẹ.Một số trường hợp đặc biệt: nên cai sữa ngay cho trẻ khi mẹ mắc bệnh truyền nhiễm hoặc các bệnh liên quan tới bầu vú như nứt nẻ đầu vú.Lưu ý: Thời điểm thích hợp để cai sữa là khi trẻ được 18 – 24 tháng tuổi, có sức khỏe bình thường, không mắc bệnh hay bị ốm. Nếu cai sữa khi bé không khỏe thì sức khỏe bé sẽ không tốt như những bé được bú mẹ đầy đủ, về sau dễ bị biếng ăn, còi xương.
Trang bị đầy đủ kiến thức và kinh nghiệm cần thiết trước khi cai sữa cho con.Khi cai sữa nên bắt đầu từ từ, không đột ngột ngưng hẳn việc cho trẻ bú. Điều này có nghĩa là các bà mẹ cần chủ động rút ngắn thời gian và cường độ cho trẻ bú để tránh những sang chấn bất lợi cho tâm lý trẻ sau này. Bên cạnh đó, từ tháng thứ 4, phụ huynh nên bắt đầu cho trẻ nếm thử thức ăn của người lớn (uống nước rau, nước canh,...) để trẻ làm quen với các mùi vị món ăn khác nhau.Tăng dần lượng thức ăn và độ đặc của các món ăn dặm.
Cho bé ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.Lựa chọn thực phẩm và chế biến đa dạng để tạo cảm giác hứng thú cho trẻ, tránh tình trạng biếng ăn.
Thời điểm cai sữa có thể tùy thuộc vào nhu cầu của trẻ và điều kiện, hoàn cảnh của gia đình. Tuy nhiên nói chung, thời điểm thích hợp được bác sĩ khuyến cáo là nên cai sữa cho trẻ khi khi trẻ được 18 – 24 tháng tuổi. Ngoài ra khi bắt đầu cai sữa, sức khỏe trẻ phải bình thường, không có bệnh tật. Quyết định thời điểm cai sữa và tiến hành cai sữa như thế nào là rất quan trọng đối với sự phát triển sau này của con.
Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.
Đối với nhiều mẹ, việc phải cai sữa cho trẻ là khá khó khăn. Mặc dù áp dụng nhiều biện pháp nhưng vẫn không đạt hiệu quả. Cai sữa cho con mẹ phải cai từ từ và có nhữnmới thành công được. Ở bài viết này, cisnet.edu.vn sẽ hướng dẫn các mẹ cách cai sữa cho bé 1-2 tuổi mà bé không khóc. Các mẹ hãy thử áp dụng xem nhé.
Cách cai sữa cho bé 1-2 tuổi đúng cách
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ được 18-24 tháng bạn mới nên cai sữa. Tuy nhiên, do phải đi làm, các mẹ buộc phải cai sữa bé sớm hơn. Vậy, phải cai sữa bé bằng cách nào để bé không khóc đây?
Có cách nào để cai sữa hiệu quả mà bé không khóc đây?
Cai sữa dần dần
Hãy luôn nhớ rằng, đừng bao giờ cai sữa bằng cách khiến bé rời xa mẹ hay bắt bé dừng bú ngay lập tức. Để bé không khóc khi cai sữa, bạn nên cai dần dần. Có thể bỏ một cữ bú của bé rồi dần dần 2, 3, 4 và cuối cùng mới bỏ hẳn.
Ví dụ: Cai sữa cho bé 10 tháng: bé bú 1 ngày 4 cữ, 1 tuần đầu, bạn chỉ cho bé bú 3 cữ thôi, 1 tuần tiếp theo bạn cho bé bú 2 cữ và giảm dần trong những tuần tiếp theo
Việc cai sữa dần dần này cũng giúp mẹ tránh được viêm vú, ap-xe vú...
Cho bé uống sữa công thức hoặc sữa tươi
Tất nhiên, với những trẻ dưới 1 tuổi thì khi cai sữa mẹ, bạn cần bổ sung thêm dưỡng chất cho con bằng cách cho bé uống thêm sữa công thức. Còn nếu cai sữa cho bé 2 tuổi mẹ có thể cho con uống sữa tươi. Ví dụ: Cai sữa cho bé 11 tháng, bạn cho trẻ uống sữa công thức 2- 3 cữ/ngày, tương đương với bú sữa mẹ. Cai sữa cho bé 18, 19, 20 tháng, bạn cho bé uống 2-3 hộp sữa tươi/ngày.
Xem thêm: Máy Cho Cá Ăn Tự Chế - Sáng Chế Máy Cho Cá Ăn Công Nghiệp Giá Rẻ
Cho bé ăn dặm thêm
Song song với việc cai sữa và cho uống sữa công thức phù hợp với độ tuổi, bạn có thể cho bé ăn dặm thêm để bổ sung chất dinh dưỡng, giúp bé no lâu mà không cần phải bú sữa mẹ.
Cho bé ăn dặm và uống sữa bột sẽ giúp bé no lâu và ít bú sữa mẹ
Ví dụ: Cai sữa cho bé 12 tháng, bạn có thể cho bé ăn dặm các món bột, cháo, cơm nghiền, trái cây xay nhuyễn...cùng với 2- 3 cữ sữa bột/ngày.
Giảm thời gian bú của trẻ
Để việc cai sữa thành công, bạn nên giảm thời gian bú của trẻ ngắn lại. Nếu trước đây bạn cho bú 5 phút/ lần bú thì giờ chỉ cần 3 -4 phút thôi. Cứ giảm dần còn 2 phút, 1 phút và cuối cùng là không cho bé bú nữa. Tuy nhiên, giảm thời gian bú đồng nghĩa với việc ăn sữa ít đi. Do vậy, bạn cho trẻ ăn trước khi bú hoặc cho trẻ ăn thêm sữa ngoài.
Cai sữa cho bé 13-17 tháng theo mẹo dân gian
Nhiều mẹ thay vì cai sữa từ từ cho bé thì lại áp dụng một số phương pháp được mách từ những người đi trước hoặc chị em rỉ tai nhau. Ví dụ như vẽ hình thù xấu xí, ghê tợn ở vú như con hổ, con cáo...Em bé nhìn thấy sẽ sợ và bỏ bú. Tuy nhiên, cách làm này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý con trẻ nên không được các chuyên gia khuyên dùng.
Không chỉ có biện pháp vẽ lên vú, có mẹ còn bôi ớt, bôi dầu gió, bôi nước mướp đắng, thuốc becberin ...vào đầu ti. Điều này khiến bé sẽ bỏ bú khi bé thấy ti có mùi lạ và vị không ngon. Tuy là một cách làm được đánh giá hiệu quả nhưng nó khá nguy hiểm cho trẻ, đặc biệt là khi mẹ dùng dầu gió hay thuốc becberin.
Ăn tỏi để sữa có mùi tỏi cũng là cách mà nhiều mẹ thử áp dụng cai sữa cho trẻ 13 tháng-14 tháng - 15 tháng. Cách này khá an toàn nhưng về tính hiệu quả thì cũng tùy thuộc vào từng trẻ. Có trẻ không sợ mùi tỏi thì cách này sẽ không có tác dụng.
Ăn tỏi liệu có phải là cách cai sữa cho bé hiệu quả?
Một trong những cách cai sữa cho bé mà không ít mẹ áp dụng là gửi con cho ông bà ngoại hoặc ông bà nội. Có thể nói, đây là một cách khá “nhẫn tâm” và cần mẹ phải thực sự quyết tâm mới có thể xa con được. Nếu bé thiếu hơi mẹ thì sẽ quên việc đòi ti. Nhưng điều này cũng sẽ gây khủng hoảng tâm lý cho bé khi phải xa mẹ đột ngột như thế.
Cai sữa cho con đúng cách
Các mẹ Việt vẫn hay mách nhau cách cai sữa cho con từ mẹo dân gian như bôi tỏi, bôi dầu gió, quấn tóc rối, hay vẽ... vào ti mẹ để con sợ như chúng tôi vừa nói ở phần trên. Tuy nhiên, các tài liệu khoa học về nuôi con bằng sữa mẹ đều khuyên nên cai sữa chậm, từ từ từng bước một để an toàn cho cả 2 mẹ con. Để cai sữa cho con mà vẫn đảm bảo con khỏe mẹ khỏe, mẹ hãy làm theo hướng dẫn cách cai sữa cho bé khoa học dưới đây:
Cai sữa cho bé khi nào là tốt nhất?
Theo khuyến cáo của WHO - Tổ chức Y tế Thế giới, các mẹ nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho con bú đến 2 tuổi. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng cho con bú được đến 2 tuổi và không phải trẻ nào cũng muốn bú mẹ lâu đến thế.
Thời điểm cai sữa tốt nhất cho bé sẽ phụ thuộc vào cách mà bé có sẵn sàng để cai sữa hay không. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là trẻ thích ăn các thức ăn và không còn quá thích ti mẹ nữa. Ngược lại, có những trẻ đã 2 tuổi nhưng vẫn thích ti mẹ, lúc này mẹ cần tìm cách cai sữa cho con. Điều này sẽ giúp bé ăn thức ăn thô tốt hơn, theo đúng giờ giấc, ngủ cũng ngon và đúng giờ hơn.
Cai sữa cho bé bằng cách nào?
Mặc dù việc cai sữa cho trẻ 2 tuổi là cần thiết nhưng làm sao để cai sữa cho trẻ cũng là điều mà nhiều mẹ cảm thấy đau đầu. Có mẹ áp dụng cách làm từ dân gian nhưng không hiệu quả, thậm chí gây ảnh hưởng tâm lý cho con. Nếu vậy, bạn nên áp dụng một số cách dưới đây:
Giảm bớt cữ bú của bé
Cai sữa cho trẻ 20 tháng đến 24 tháng, mẹ hãy giảm cữ bú dần dần cho trẻ. Đây là cách cai sữa cho bé không khóc rất hay. Ví dụ, nếu bé vẫn bú mẹ mỗi 3 giờ, bạn cần giãn dần cữ bú xuống 4 – 5 giờ/lần. Sau đó, chọn cữ bú nào bé bú ít nhất trong ngày, tiếp tục cắt bỏ.
Cữ bú cuối cùng mà bạn cần bỏ thường là cữ bú buổi tối, trước giờ ngủ, khi bạn cần giúp bé no bụng và ngủ ngon. Hãy lưu ý chỉ cho bú mẹ khi bé đã rất mệt và buồn ngủ, để bé có điều kiện ‘quên’ dần cữ bú này. Thay vì bú sữa mẹ, bạn có thể cho con uống sữa công thức hoặc sữa tươi (nếu bé trên 1 tuổi) trước khi đi ngủ. Bé sẽ no bụng và đỡ thèm ti mẹ hơn.
Làm xao nhãng trẻ bằng trò chơi
Điều này không hề dễ dàng nếu như mẹ muốn cai sữa cho bé 17, 18, 19 -24 tháng. Các mẹ cần thật kiên nhẫn và nhẹ nhàng để giúp bé thích nghi dần dần:
Thay vì ôm bé và cho bé bú, mẹ nên giảm dần để bé ít tiếp xúc với cơ thể mẹ. Hay làm xao nhãng bé như cho bé chơi trò chơi vui nhộn, đi chơi bên ngoài để trẻ dần quên cữ bú của mình. Tốt hơn cả, nên để bố hoặc ông bà, người giúp việc cho trẻ đi chơi, mẹ nên tránh mặt.
Chơi cùng trẻ để giúp trẻ quên ti mẹ
Không dùng ti để dỗ trẻ
Trẻ 2 tuổi thường trở nên cáu kỉnh trong quá trình mẹ cai sữa bé. Nhưng mẹ hãy kiên trì với con vì bé phải “tự lập” quả là không dễ dàng. Thay vì mỗi lần trẻ quấy khóc mẹ cho ti thì hãy bế và ru bé để xoa dịu hoặc cho trẻ ra ngoài chơi cho thoải mái.
Cách cai sữa cho bé khi mẹ có bầu
Theo khuyến cáo của bác sĩ, sau khi sinh từ 2 – 5 năm thì phụ nữ mới nên mang thai lại, vì khi đó sức khỏe của mẹ mới đủ điều kiện thuận lợi để chăm sóc cho cả hai bé. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp mẹ lỡ mang bầu khi vẫn đang cho con bú. Lúc này, nhiều mẹ rơi vào tình trạng hoang mang lo lắng không biết làm sao cho đúng.
Một số người mẹ lo sợ việc cho con bú lúc đang mang thai sẽ khiến co thắt tử cung, gây hại cho thai nhi trong bụng. Nhưng thực tế nếu thai hoàn toàn bình thường thì những cơn co bóp này không có ảnh hưởng gì với bào thai, chính vì vậy việc cho con bú khi mang thai là hoàn toàn bình thường. Tùy vào mỗi người mà có sự lựa chọn cai sữa cho con hay vẫn tiếp tục cho bé bú. Nếu mẹ vẫn muốn cai sữa cho con thì có thể áp dụng cách cai sữa khoa học vừa hướng dẫn ở phần trên để áp dụng nhé.
Kết luận
Trên đây là cách cai sữa cho bé khoa học khiến bé không khóc, không bị khủng hoảng khi mẹ phải xa bé đi làm. Với những cách cai sữa dân gian, nếu mẹ thực hiện thì nên chọn lọc những cách không làm tổn hại đến sức khỏe và tinh thần của trẻ. Chúc các mẹ cai sữa thành công!
Cách Trị Đờm Cho Trẻ Sơ Sinh Tại Nhà An Toàn Hiệu Quả
Nguồn tham khảo
https://lilycare.vn/health/article/cach-cai-sua-cho-be-duoi-1-tuoi-hieu-qua-59d325a5d78bb88d4fef64c9.html
